Czy CUKRZYCĄ można się zarazić ?

Pytanie tytułowe wydaje Ci się absurdalne? A może po raz pierwszy stykasz się z chorobą, jaką jest cukrzyca i twoja wiedza w tej dziedzinie jest niewielka? Być może tego nie wiesz, ale pytanie zawarte w tytule to jedno z częściej wpisywanych pytań dotyczących cukrzycy przez internautów w wyszukiwarkach internetowych. Dlatego, z tego artykułu dowiesz kilku istotnych faktów o cukrzycy, a przede wszystkim uzyskasz odpowiedź na pytanie: czy cukrzycą można się zarazić?

W drugiej połowie XX w. na świecie stwierdzono wzrost zapadalności na cukrzycę typu 2. Przewiduje się, że liczba chorych będzie rosła w pierwszych dekadach XXI w., najszybciej w krajach rozwijających się. Około 5% populacji choruje na cukrzycę. W 90% przypadków jest to typ II. Prawdopodobnie przynajmniej połowa chorych na cukrzycę typu II nie jest zdiagnozowana. W Polsce obserwuje się także wzrost zapadalności na cukrzycę typu 2. W tej chwili mamy ok. 3 mln Polaków chorych na cukrzycę i przewiduje się, że trend wzrostowy będzie się utrzymywać w kolejnych dziesięcioleciach. [1] Co więcej, cukrzyca jest rozpoznawana u coraz młodszych osób. Skąd się wzięła ta choroba i jakie są jej przyczyny?

Cukrzyca to choroba metaboliczna, której cechą  charakterystyczną jest podwyższony poziom cukru we krwi. Cukrzyca związana jest z nieprawidłowym wydzielaniem/brakiem insuliny (cukrzyca typu 1) lub nieprawidłowym działaniem insuliny w organizmie  (cukrzyca typu 2, cukrzyca ciążowa). Cukrzyca typu I nazywana jest również cukrzycą młodzieńczą, ponieważ ujawnia się w pierwszych 20 latach życia. Objawy kliniczne pojawiają nagle i niespodziewanie – jest to kwestia dni, tygodni. Z kolei cukrzyca typu II, zwana też cukrzycą dorosłych, zazwyczaj występuje po 40. roku życia i ujawnia się u osób otyłych i starszych, chociaż zdarza się również u ludzi młodych i szczupłych. [2] Warunkują ją także czynniki genetyczne i środowiskowe. Objawy pojawiają się dyskretnie, nie są charakterystyczne, rozwijają się powoli, dlatego bywa rozpoznana dopiero po upływie wielu lat.

Przyczyn cukrzycy typu 1 można upatrywać w zachodzącej interakcji między genami a czynnikami środowiskowymi. W Stanach Zjednoczonych najwyższą zapadalność odnotowuje się u osób rasy kaukaskiej. Ryzyko zachorowania wzrasta u osób, u których choroba występuje w rodzinie. Zwłaszcza, jeśli choruje ojciec. Jeśli cukrzyca typu 1 pojawiła się  u ojca, ryzyko zachorowania wynosi 10%, jeśli u  matki – 4%. Jeśli oboje rodziców chorują na cukrzycę typu 1 – prawdopodobieństwo wyniesie aż 15%. Ryzyko znacznie wzrasta również, jeśli choruje rodzeństwo, przy czym im wcześniej wystąpiła choroba, tym większe ryzyko jej rozwoju u braci lub sióstr. Przyczyn zapadalności na cukrzycę typu 2 upatruje się również w infekcjach (głównie wirusowych), niektórych lekach, czy takich czynnikach jak: zbyt krótki okres karmienia piersią, wczesne rozpoczęcia karmienia dzieci mlekiem krowim, dieta bogata w gluten i inne. [3]

Nawet 90-95% przypadków cukrzycy to cukrzyca typu 2. Wzrost światowej  zapadalności na cukrzycę wiąże się z rozwojem cywilizacyjnym i zmianą stylu życia. Siedzący tryb życia, śmieciowe jedzenie, nadwaga, nadciśnienie, stres, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu – to wszystko może przyczynić się do wystąpienia cukrzycy typu 2. Zasadniczą rolę w powstawaniu tej choroby odgrywają czynniki genetyczne. U krewnych I stopnia osoby chorej występuje dużo większe ryzyko pojawienia cukrzycy typu 2. W przypadku pojawienia się choroby u jednego z bliźniąt jednojajowych ryzyko wystąpienia u drugiego wynosi niemal 100%. [4] Predyspozycja do wystąpienia cukrzycy typu 2  powstaje w wyniku współdziałania wielu genów, regulujących metabolizm obciążonej genetycznie osoby. Geny są odpowiedzialne za powstanie insulinooporności (utraty wrażliwości na insulinę) jak i  podwyższenie wrażliwości komórek beta na glukozę. Predyspozycje genetyczna wraz z innymi czynnikami ryzyka (nadprogramowe kilogramy, brak ruchu) w cukrzycy typu 2 są istotne etiologicznie. [5]

Mimo że mechanizmy zapadania na cukrzycę nie są do końca  poznane, zdecydowanie można stwierdzić, że cukrzycą nie można się zarazić, tak jak ma to miejsce np. w chorobach wirusowych (drogą wziewną, przez kontakt ze śliną i wydzielinami dróg oddechowych podczas kaszlu i kichania). Cukrzycą nie można się również zarazić poprzez kontakt z krwią osoby chorej. Cukrzyca pojawia się w skutek mieszanki  czynników genetycznych i środowiskowych, z przewagą tych drugich, jeśli mówimy o cukrzycy typu 2 (na którą cierpi 90-95 % diabetyków). Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule: cukrzycą nie można się zarazić w żaden sposób, ale nasz styl życia i predyspozycje genetyczne mogą przyczynić się do rozwinięcia się choroby.

Autor: Natalia Lipska-Kapłunow – edukator w cukrzycy

Źródło:

[1] D. Moczulki, Epidemiologia cukrzycy https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/236,epidemiologia-cukrzycy dostęp z dn. 2.02.2023

[2] Porady lekarza rodzinnego Cukrzyca https://www.sw.gov.pl/assets/14/10/38/1895fc766adb42c2366e40db2c01f91d5d3b9324.pdf s. 4-5 dostęp z dn. 2.02.2023

[3] J. Fiłon Cukrzyca – wyzwanie zdrowia publicznego w XXI w http://pbc.biaman.pl/Content/60948/Cukrzyca_wyzwanie_zdrowia_publicznego_w_XXI_w.pdf s. 35 dostęp z dn. 2.02.2023

[4] Porady lekarza… https://www.sw.gov.pl/assets/14/10/38/1895fc766adb42c2366e40db2c01f91d5d3b9324.pdf s. 4-5 dostęp z dn. 2.02.2023 s.5

[5] J. Fiłon Cukrzyca – wyzwanie zdrowia…http://pbc.biaman.pl/Content/60948/Cukrzyca_wyzwanie_zdrowia_publicznego_w_XXI_w.pdf s. 35 dostęp z dn. 2.02.2023 s.26, 30

Czytaj więcej

BŁONNIK POKARMOWY w diecie diabetyka.

Sposób odżywiania jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na stan zdrowia i samopoczucie człowieka oraz jakość i długość życia. Jednym ze składników żywności mającym znaczny wpływ na zdrowie jest błonnik. Błonnik, przechodząc przez przewód pokarmowy, nie ulega trawieniu i wchłanianiu, a ze względu na małą wartość energetyczną ( 2 kcal/g) przez wiele lat uznawany był jedynie za substancję balastową dlatego przez długi czas uważano ten składnik za bezużyteczny element. [1] Dziś wiadomo, że błonnik kontroluje wiele istotnych procesów w organizmie.

Błonnik pokarmowy (inaczej włókno pokarmowe) to różne składniki ścian komórek roślinnych, odporne na rozkład przez enzymy trawienne układu pokarmowego człowieka. Zalicza się do nich celulozę, hemicelulozę, β-D-glukany, pektyny, gumy oraz ligniny. Pektyny w 90-100% ulegają degradacji pod wpływem bakterii jelitowych, hemiceluloza – 50-80%, a celuloza – 30-50%. Ligniny w ogóle nie ulegają rozkładowi. [2]

Rodzaje błonnika.

Wyróżniamy dwa rodzaje błonnika pokarmowego: rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Błonnik rozpuszczalny jest szczególnie ważny w diecie osób chorych na cukrzycę (spowalnia wchłanianie cukrów, dzięki czemu zapobiega dużym wahaniom poziomu glukozy we krwi, ma także wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi). Występuje on w produktach takich jak: otręby i płatki owsiane, suche nasiona roślin strączkowych, dynia, brokuły, marchew, kapusta, jabłka, owoce cytrusowe (zwłaszcza grejpfruty). Błonnik nierozpuszczalny korzystnie wpływa na pracę jelit, zapobiega zaparciom, zwiększa objętość stolca, przyspiesza pasaż jelit oraz pochłania i wiąże niektóre substancje, także toksyczne, z przewodu pokarmowego. To jego działanie sprawia, że jest on bardzo pomocny w diecie redukcyjnej osób z nadwagą i otyłością, w której dodatkowo pełni funkcję tzw. wypełniacza tzn. daje uczucie sytości na dłużej. Ta postać błonnika zawarta jest w następujących produktach: otręby pszenne, pieczywo razowe z mąki z pełnego przemiału, kasze (gryczana, pęczak), ciemny ryż, warzywa, owoce, szczególnie ze skórką i drobnymi pestkami.[3]

Jakie funkcje pełni błonnik ?

  • Zmniejsza wchłanianie węglowodanów i obniża poziom glukozy we krwi.
  • Obniża poziom cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL we krwi.
  • Zmniejsza ryzyko zaparć.
  • Zmniejsza czas kontaktu potencjalnych karcynogenów z błoną śluzową jelita grubego.
  • Działa łagodząco na jelita.
  • Zmniejsza ryzyko nowotworów, zwłaszcza jelita grubego.
  • Działa korzystnie na rozwój mikroflory w jelicie grubym.
  • Pobudza żucie i wydzielanie śliny.
  • Zwiększa uczucie sytości.
  • Wzmacnia odporność [4]

 Błonnik a cukrzyca

W ostatnich latach w kilku badaniach sprawdzano, w jaki sposób spożycie błonnika wpływa na poziom cukru. Wyniki badań pokazują, że dieta obfita w błonnik potrafi obniżyć średnią, a zwłaszcza poposiłkową glikemię, jak również stężenie HbA1c u chorych na cukrzycę, zmniejsza częstość epizodów hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1, oraz insulinemię u osób z cukrzycą typu 2.[5] Przytoczyć można badania Dr Liping Zhao z Shanghai Jiao Tong University i jego kolegów. Badacze porównali efekty dwóch różnych diet u osób z cukrzycą typu 2. W ciągu 12 tygodni 16 uczestników badania było na standardowej, niskotłuszczowej i ubogiej w węglowodany diecie, natomiast 27 osób jadło dużo pokarmów bogatych we włókno roślinne – produktów pełnoziarnistych czy warzyw. Obu grupom podano też akarbozę – lek, który spowalnia trawienie skrobi. Dzięki akarbozie skrobia przechodzi do jelita grubego, gdzie staje się pożywieniem mikroorganizmów. Na koniec eksperymentu 89 proc. osób na diecie bogatej we włókno roślinne skuteczniej regulowało poziom cukru we krwi. W grupie kontrolnej odsetek ten wyniósł 50 proc. Dodatkowo, grupa o wyższym spożyciu włókna roślinnego bardziej straciła na wadze i miała korzystniejszy profil lipidów we krwi. Jak podsumował dr Zhao, zwiększenie zawartości włókna roślinnego w diecie może poprawić stan zdrowia osób chorych na cukrzycę.[6]

Spożycie błonnika.

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, minimalna dzienna podaż błonnika pokarmowego powinna wynosić 25 g lub 15 g/1000 kcal diety. Należy dążyć do zwiększenia spożycia błonnika pokarmowego przez włączenie minimum 2 porcji pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz 3 porcji warzyw bogatych w błonnik. W przypadku braku możliwości podaży zalecanej ilości błonnika pokarmowego należy rozważyć wprowadzenie suplementów błonnika, szczególnie w postaci frakcji rozpuszczalnych w wodzie. Celowe jest zwiększenie podaży skrobi opornej (frakcji błonnika) w diecie. [7]

Zdrowy styl życia, redukcja masy ciała, regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednia dieta, której podstawą są: produkty o niskim indeksie glikemicznym oraz ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych, minimalizują ryzyko wystąpienia cukrzycy i jej powikłań. Zwiększenie spożycia węglowodanów złożonych, w tym także błonnika, przynosi wymierne korzyści dla osób chorych na cukrzycę. Błonnik, wpływając na zwiększenie sytości, pomaga kontrolować masę ciała, wpływa korzystnie na kontrolę glikemii i obniżenie poziomu szkodliwego cholesterolu.

Autor: Natalia Lipska-Kapłunow

Źródło:

[1] Błonnik pokarmowy w profilaktyce i dietoterapii, Polskie Towarzystwo Dietetyki https://ptd.org.pl/sites/default/files/ksiazka_streszczen_19_05_2017.pdf dostęp z dn. 9.01.2023

[2] Praktyczny Podręcznik Dietetyki (Ministerstwo Zdrowia) pod red. M. Jarosza https://www.gov.pl/attachment/3146bf5a-4474-4cb8-86b2-34b1a3cd75ces. 91, dostęp z dn. 9.01.2023

[3] Farmacja Współczesna 2009; 2: 110-116 Cukrzyca (część III) Dieta w cukrzycy, K. Korzeniowska, A. Jabłecka https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200902_Farmacja_004.pdf s. 114 dostęp z dn.9.01.2023

[4] Infografika IZŻ, Błonnik pokarmowy – dlatego jest tak ważny ? https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/32-infografika_blonnik-pokarmowy-dlaczego-jest-taki-wazny.pdf dostęp z dn. 9.01.2023

[5] Farmacja Współczesna…s.113 https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200902_Farmacja_004.pdf dostęp z dn. 9.01.2023

[6] Dieta bogata w błonnik pomocna przy leczeniu cukrzycy Polskie Stowarzyszenie Diabetyków: https://diabetyk.org.pl/dieta-bogata-w-blonnik-pomocna-przy-leczeniu-cukrzycy/ dostęp z dn. 9.01.2023

[7] Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u osób chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf s.23 dostęp z dn. 9.01.2023

Czytaj więcej

ŚWIĄTECZNE przepisy dla diabetyka.

Wszyscy z niecierpliwością czekamy na nadejście świąt Bożego Narodzenia. To magiczny czas spotkań z bliskimi i chwili oddechu od codzienności przy świątecznym stole.

Dla diabetyka Wigilia i Boże Narodzenie to okres wielu pokus kulinarnych. Tyle smakowitych potraw, często przygotowywanych raz w roku na tę szczególną okazję.  Co zrobić, aby święta były smaczne i zdrowe?

Jakie dania mogą jeść diabetycy?

Okazuje się, że Wigilia cukrzyka może być całkiem przyjemna. Nasz dietetyk, mgr Joanna Wójcik, przygotowała całe wigilijne menu specjalnie dla diabetyków.  Zapraszamy do lektury i szukania inspiracji na nadchodzące święta! Znajdziesz w nim „zdrowsze” wersje tradycyjnych potraw kuchni polskiej, takich jak: pierogi, ryba po grecku, śledzie, krokiety, karp w galarecie i inne, które powinny znaleźć się na świątecznym stole diabetyka, jak i każdej osoby, która nie chce martwić się w święta dietą i dodatkowymi kilogramami.

Pobierz 𝗗𝗔𝗥𝗠𝗢𝗪𝗘𝗚𝗢 Ebooka ze świątecznymi przepisami.
Czytaj więcej

14 listopada – Światowy DZIEŃ CUKRZYCY

14 listopada, jak co roku, obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Dlaczego akurat tego dnia?

Dokładnie 14 listopada 1891 r. urodził się Frederick Banting, którego uznaje się za odkrywcę insuliny. Banting był młodym, kanadyjskim lekarzem i fizjologiem, który stworzył koncepcję wyizolowania wewnętrznej wydzieliny trzustki. Wraz ze swoim asystentem – studentem czwartego roku medycyny – Charlsem Bestem prowadzili intensywne badania i eksperymenty. Panowie pozyskiwali ekstrakt z wysp trzustkowych, podawali go psom pozbawionym trzustki i cukier we krwi zwierząt istotnie się obniżał. Pierwszym pacjentem, który otrzymał „tajemnicze serum” był 14-letni Leonard Thompson z ciężką cukrzycą. Badacze oczyścili ekstrakt, który następnie podano chłopcu w kilku dawkach. Efektem było obniżenie stężenia glukozy i całkowity brak ciał ketonowych w moczu. Wieść o odkryciu błyskawicznie obiegła świat. Komitet Noblowski w 1923 r. nagrodził Bantinga. Wyróżniono również jego szefa – Johna MacLeoda, jednak pominięto Besta. Banting, chcąc docenić zasługi swojego asystenta, podzielił się z nim otrzymaną nagrodą pieniężną.

Światowy Dzień Cukrzycy został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO) jako odpowiedź na lawinowy wzrost liczby przypadków cukrzycy na całym świecie.  Głównym celem akcji jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat choroby – jej przyczyn, objawów, sposobów leczenia i powikłań, które się z cukrzycą wiążą.

Tegorocznym hasłem przewodnim Światowego Dnia Cukrzycy jest „Edukacja chroni nasze jutro”. Jak wyjaśnia IDF, tegoroczne działania mają na celu podkreślenie potrzeby dostępu do wysokiej jakości edukacji diabetologicznej zarówno dla chorych na cukrzycę oraz ich bliskich jak i pracowników służby zdrowia. Stały wzrost liczby chorych wymusza na pracownikach służby zdrowia działania, które pozwolą na jak najwcześniejsze wykrycie choroby. Również sami chorzy potrzebują ciągłej edukacji, by odpowiednio się o siebie zatroszczyć. Cukrzyca jest chorobą nieuleczalną i przewlekłą, jednak regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta i konsekwentna samokontrola pozwalają utrzymać chorobę w ryzach. Niestety, wciąż duża część społeczeństwa wie niewiele na temat cukrzycy.

Z okazji Światowego Dnia Cukrzycy przygotowaliśmy dla Was krótki raport do pobrania „Cukrzyca – Statystyki”. 

Na koniec, wszystkim diabetykom i ich bliskim pragniemy życzenia wytrwałości w walce z chorobą, samych dobrych cukrów i determinacji w walce o swoje zdrowie.

Strefa Diabetyka

Źródła:

https://pacjentwbadaniach.abm.gov.pl/pwb/aktualnosci/aktualne-wydarzenia-i-i/1171,Swiatowy-Dzien-Cukrzycy-2021-historia-badan-nad-insulina.html E.Kowalczyk, dostęp z dn. 14.11.2022

www.gov.pl/web/psse-wabrzezno/14-listopada-obchodzimy-swiatowy-dzien-cukrzycy, dostęp z dn. 14.11.2022

Czytaj więcej

Rozgrzewające ŚNIADANIA dla diabetyka

Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia i jego regularne spożywanie ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Będąc diabetykiem należy przestrzegać poniższych zasad:

  1. Śniadanie powinno być spożywane w ciągu godziny od przebudzenia się.
  2. Śniadanie powinno zawierać znaczący udział warzyw nieskrobiowych (np. górki, pomidory, rzodkiewka, cukinia, sałata, awokado itp.)
  3. Kolejność spożywania produktów z rożnych grup żywności w ramach jednego posiłku może istotnie wpływać na glikemię poposiłkową, dlatego jeśli mamy ochotę na śniadanie z dodatkiem owoców, warto poprzedzić je spożyciem porcji świeżych warzyw i/lub produktem zawierającym białko (mięso, ryby, plaster białego chudego sera).
  4. Wiele produktów, które spożywamy podczas śniadania (i nie tylko), zawiera sporą ilość soli. W związku z tym, że powinniśmy ograniczać spożycie soli zrezygnujmy z dodatkowego solenia gotowej potrawy, zamiast niej możemy użyć dowolnych ziół czy przypraw jednoskładnikowych.
  5. Najlepiej, gdy produkty z których robimy śniadanie, również były przygotowywane w domu: najlepiej byłoby piec własny chleb, robić własną wędlinę. Jeśli jednak decydujemy się na kupno gotowych produktów, musimy zwracać uwagę na etykiety, w składzie nie powinno być cukru, słodu, syropu glukozowo – fruktozowego, karmelu, glutaminianu sodu, oleju palmowego, skrobi i innych zagęszczaczy itp.
  6. Pieczywo powinno być w 100% razowe, na etykiecie powinna być zawarta informacja, że zawiera mąkę pszenną, orkiszową, żytnią razową/pełnoziarnistą o typie 1850 lub 2000. Unikamy pieczywa białego (z maki o typie 450, 550,750) oraz chrupkiego, które należy do żywności wysokoprzetworzonej.
  7. Wykluczamy cukier, zamiast niego można sporadycznie użyć erytrolu, ksylitolu lub stevii, pamiętając jednak, że w nadmiernych ilościach mają właściwości przeczyszczające.
  8. Unikamy żywności wysokoprzetworzonej oraz zawierającej dużą ilością tłuszczu: konserw, gotowych potraw w słoikach, parówek, sklepowych past i pasztetów, kabanosów, mielonek, produktów ekspandowanych i błyskawicznych.
  9. Mleko może być elementem śniadania, należy jednak zwrócić uwagę jak reaguje nasz organizm po jego spożyciu. Jeśli po śniadaniu z mlekiem znacznie wrasta nam poziom cukru we krwi, należy zamienić go na produkty mleczne fermentowane (jogurt naturalny, kefir, maślanka) lub mleko roślinne. Należy pamiętać, że unikamy produktów mlecznych, które zawierają cukier i skrobię.
  10. Jeśli chcemy wypić kawę, wypijmy ją w trakcie lub bezpośrednio po śniadaniu, nigdy na czczo!

Przykłady:

OMLET Z WARZYWAMI

K:467.5 / B:27.0 / T:27.7 / WP:23.9 / F:7.6 / WW:2.4

Składniki:

Jaja kurze całe rozm. S – 160 g (3 x Sztuka)

Cukinia – 150 g (0.5 x Sztuka)

Papryka czerwona – 70 g (0.5 x Sztuka)

Cebula – 50 g (0.5 x Sztuka)

Olej rzepakowy – 10 g (1 x Łyżka)

Szczypiorek – 10 g (2 x Łyżka)

Pieprz czarny mielony – 1 g (1 x Szczypta)

Przygotowanie:

  1. Pokrój warzywa. Podduś na tłuszczu pod przykryciem.
  2. Rozmieszaj jajka widelcem, dodaj pieprz i wylej na patelnię do warzyw.
  3. Smaż pod przykryciem do ścięcia. Posyp siekanym szczypiorkiem i przełóż na drugą stronę.
  4. Omlet możesz zjeść z kromką razowego chleba

PLACUSZKI Z CUKINII

K:365.7 / B:18.8 / T:12.1 / WP:39.5 / F:11.3 / WW:3.9

Składniki:

Olej rzepakowy – 5 g (0.5 x Łyżka)

Sól biała – 1 g (1 x Szczypta)

Bazylia (suszona) – 3 g (0.8 x Łyżeczka)

Oregano (suszone) – 3 g (1 x Łyżeczka)

Marchew – 90 g (2 x Sztuka)

Jaja kurze całe – 56 g (1 x Sztuka)

Cukinia – 300 g (1 x Sztuka)

Mąka orkiszowa pełnoziarnista – 45 g (3 x Łyżka)

Przygotowanie:

  1. Cukinię i marchewkę zetrzyj na tarce na dużych oczkach
  2. Dodaj jajko, mąkę i przyprawy. Wszystko dokładnie wymieszaj.
  3. Smaż placuszki na patelni posmarowanej olejem

GRZANKI Z AWOKADO I TWAROŻKIEM

K:372.8 / B:26.0 / T:12.5 / WP:34.7 / F:8.7 / WW:3.5

Składniki:

Ser twarogowy chudy – 100 g (0.5 x Opakowanie)

Pomidory koktajlowe – 80 g (4 x Sztuka)

Awokado – 70 g (0.5 x Sztuka)

Chleb żytni razowy – 60 g (2 x Kromka)

Szczypiorek – 10 g (2 x Łyżeczka)

Czosnek – 2 g (1 x Ząbek)

Przygotowanie:

  1. Posiekaj szczypiorek i wymieszaj z twarogiem oraz ulubionymi przyprawami.
  2. Awokado rozgnieć widelcem wraz z wyciśniętym w prasce czosnkiem
  3. Posmaruj chleb pastą z awokado, złóż kromki i przekrój na trójkąty. Zapiecz w opiekaczu/ na patelni.
  4. Twarożek zjedz z grzankami i pomidorkami.

ZAPIEKANA OWSIANKA Z TRUSKAWKAMI

K:356.6 / B:15.1 / T:7.6 / WP:54.1 / F:6.0 / WW:5.4

Składniki:

Białko jaja kurzego – 35 g (1 x Sztuka)

Jogurt naturalny – 120 g (6 x Łyżka)

Płatki owsiane górskie – 50 g (5 x Łyżka)

Truskawki – 140 g (2 x Garść )

Ksylitol – 7 g (1 x Łyżeczka)

Cynamon – 5 g (1 x Łyżeczka)

Przygotowanie:

  1. Płatki wymieszaj z truskawkami (mogą być mrożone), jogurtem, ksylitolem i cynamonem
  2. Białko ubij na sztywno, delikatnie połącz z płatkami i owocami, przełóż do foremki.
  3. Zapiecz około 20 minut w temperaturze 180 stopni.

Agenda:

K-kcal, B-białka, T-tłuszcze, WP-węglowodany przyswajalne, F-błonnik, WW – wymienniki węglowodanowe

Autor: Mgr dietetyki Joanna Wójcik

Na podstawie obowiązujących Normy Żywienia dla populacji Polski opracowanych przez IŻIŻ pod red. M. Jarosz oraz Zaleceń PTD na rok 2022.

Czytaj więcej

Sycące i zdrowe ZUPY dla diabetyka

Czy diabetycy mogą jadać zupy? Oczywiście, że tak. Dobrze przygotowana zupa jest pełnowartościowym posiłkiem, zawiera białka, tłuszcze, węglowodany, jest bogata w witaminy i minerały, dostarcza cennego błonnika. Musimy jednak pamiętać o kilku zasadach:

  1. Wywar, który jest podstawą każdej zupy, powinien być przygotowany na bazie warzyw lub chudego mięsa. Nie używamy gotowych bulionów czy kostek rosołowych.
  2. Zupa powinna obfitować w warzywa, mogą być to warzywa korzeniowe (seler, pietruszka, marchewka – w mniejszej ilości), brokuły, kalafior, warzywa strączkowe, pomidory, cukinie, świeże lub kiszone ogórki, kapusta, z powodzeniem możemy również wykorzystać mrożonki. Warzywa nie powinny być rozgotowane, a udział warzyw skrobiowych minimalny!
  3. Do zupy warto dodać porcję węglowodanów złożonych, np. gruboziarnistej kaszy (pęczak, gryczanej, jęczmiennej), pełnoziarnistego makaronu czy brązowego ryżu. Można ją również spożyć z razowym pieczywem.
  4. Unikamy dodatków łatwoprzyswajalnych, takich jak: biały ryż, makaron z pszenicy zwyczajnej, białe pieczywo, groszek ptysiowy itp.
  5. Zupy w postaci kremu nie są zalecane, jeśli jednak chcemy zjeść zupę krem, należy dodać do niej w całości np. pestek dyni, słonecznika czy grzanki z razowego pieczywa, co obniży indeks glikemiczny posiłku.
  6. Unikamy zabielania zupy śmietaną (zwłaszcza z wysoką zawartością tłuszczu), możemy dodać do zupy łyżkę naturalnego jogurtu lub kefiru już na talerzu.
  7. Zamiast soli do przyprawiania używamy ziół i przypraw:  liści laurowych, pieprzu, ziela angielskiego, majeranku, lubczyku, natki pietruszki, koperku, słodkiej lub ostrej papryki, bazylii, oregano, estragonu, curry, kminku. Warto dodać do zupy dużą porcję świeżej natki pietruszki już na talerzu.

Przykłady:

ZUPA A’LA MINESTRONE (PRZEPIS NA 2 PORCJE)

Wartości odżywcze dla jednej porcji : K:394.9 / B:19.5 / T:11.8 / WP:47.8 / F:12.2 / WW:4.8

Składniki:

Bulion drobiowy (domowy z kurczaka lub indyka) – 500 g (2.1 x Szklanka)

Pomidor – 240 g (2 x Sztuka)

Por – 140 g (1 x Sztuka)

Papryka czerwona – 140 g (1 x Sztuka)

Cebula – 100 g (1 x Sztuka)

Makaron penne (pełnoziarnisty) – 80 g (1.1 x Szklanka)

Seler korzeniowy – 60 g (1 x Plaster)

Pietruszka, liście – 18 g (3 x Łyżeczka)

Olej rzepakowy – 10 g (1 x Łyżka)

Czosnek – 10 g (2 x Ząbek)

Ser, parmezan – 8 g (1 x Łyżka)

Tymianek – 2 g (0.5 x Łyżeczka)

Pieprz czarny mielony – 2 g (2 x Szczypta)

Liść laurowy – 1 g (1 x Listek)

Przygotowanie:

  1. Ugotuj makaron al’ dente.
  2. Pokrój warzywa w kostkę, przeciśnij czosnek przez praskę. Cebulę, czosnek, pora i selera podduś na tłuszczu w garnku, tak by warzywa lekko zmiękły i się nie przypaliły. Duś pod przykryciem.
  3. Warzywa zalej bulionem. Gotuj ok 10-15 minut.
  4. Nałóż porcję zupy na talerz, dodaj makaron, posyp startym parmezanem i świeżo posiekaną natką pietruszki.

ZUPA POMIDOROWA Z RYŻEM (PRZEPIS NA 2 PORCJE)

Wartości odżywcze dla jednej porcji: K:309.8 / B:8.6 / T:2.0 / WP:58.7 / F:9.2 / WW:5.9

Składniki:

Jogurt naturalny – 40 g (2 x Łyżka)

Marchew – 45 g (1 x Sztuka)

Pietruszka, korzeń – 50 g (1 x Sztuka)

Seler korzeniowy – 60 g (1 x Plaster)

Cebula – 50 g (0.5 x Sztuka)

Passata pomidorowa – 400 g ( 1,7 x szklanka)

Liść laurowy – 3 g (3 x Listek)

Ziele angielskie – 2 g (2 x Sztuka)

Pieprz czarny mielony – 2 g (2 x Szczypta)

Ryż brązowy – 100 g (8 x Łyżka)

Pietruszka, liście – 18 g (3 x Łyżeczka)

Przygotowanie:

  1. Warzywa umyj, obierz oraz pokrój wzdłuż, wrzuć do wrzącej wody
  2. Cebulę opal i dodaj do wywaru. Gotuj na wolnym ogniu około 20 minut.
  3. Wyjmij włoszczyznę z wywaru, pokrój w kostkę marchewkę, selera i pietruszkę i wrzuć z powrotem do garnka
  4. Do całości dodaj passatę pomidorową i gotuj jeszcze przez około 5 minut.
  5. Zjedz z ugotowanym ryżem, kleksem jogurtu naturalnego i natką pietruszki.

BARSZCZ UKRAIŃSKI (PRZEPIS NA 2 PORCJE)

Wartości odżywcze dla jednej porcji: K:275.6 / B:11.4 / T:1.8 / WP:45.4 / F:17.1 / WW:4.3

Składniki:

Burak – 400 g (4 x Sztuka)

Fasola szparagowa – 180 g (2 x Garść)

Kapusta biała – 165 g (3 x Liść)

Marchew – 90 g (2 x Sztuka)

Seler korzeniowy – 60 g (1 x Plaster)

Pietruszka, korzeń – 50 g (1 x Sztuka)

Cytryna – 40 g (0.5 x Sztuka)

Czosnek – 10 g (2 x Ząbek)

Ziele angielskie – 4 g (4 x Sztuka)

Sól himalajska – 3 g (3 x Szczypta)

Pieprz biały – 2 g (2 x Szczypta)

Liść laurowy – 2 g (2 x Listek)

Przygotowanie:

  1. Zagotuj wodę i wrzuć do niej obrane buraki, gotuj tak długo aż będą miękkie.
  2. Buraki wyjmij a do zupy dodaj pokrojoną marchew, seler, pietruszkę, ziele angielskie, liść laurowy i pieprz.
  3. Liście kapusty po umyciu posiekaj, umyj fasolkę pokrój na mniejsze części, dodaj do zupy (możesz użyć mrożonej).
  4. Gdy warzywa lekko zmiękną dodaj pokrojonego lub startego na tarce 1-go, wcześniej ugotowanego buraka i od razu zakwaś sokiem ze świeżo wyciśniętej cytryny.
  5. Dodaj wyciśnięty czosnek i dopraw do smaku.
  6. Zupę możesz zjeść z razowym pieczywem.

ZUPA GULASZOWA (PRZEPIS NA 2 PORCJE)

Wartości odżywcze dla jednej porcji: K:591.1 / B:46.8 / T:15.8 / WP:58.9 / F:17.0 / WW:5.9

Składniki:

Wieprzowina, szynka surowa – 300 g (3 x Kawałek)

Papryka czerwona – 280 g (2 x Sztuka)

Cebula – 200 g (2 x Sztuka)

Passata pomidorowa (przecier) – 240 g (1 x Szklanka)

Włoszczyzna krojona w paski, mrożona – 200 g (2 x Garść)

Ziemniaki – 140 g (2 x Sztuka)

Papryka żółta – 140 g (1 x Sztuka)

Pietruszka, liście – 24 g (4 x Łyżeczka)

Olej rzepakowy – 20 g (2 x Łyżka)

Czosnek – 10 g (2 x Ząbek)

Ziele angielskie – 5 g (5 x Sztuka)

Mielona słodka papryka – 5 g (1 x Łyżeczka)

Liść laurowy – 4 g (4 x Listek)

Pieprz czarny mielony – 1 g (1 x Szczypta)

Przygotowanie:

  1. Mięso umyj, pokrój w kostkę i podsmaż na oleju wraz z posiekaną cebulą.
  2. Włoszczyznę zalej wodą, zagotuj. Dodaj podsmażone mięso, liście laurowe, ziele angielskie, gotuj na małym ogniu ok. 10 minut.
  3. Ziemniaki obierz, umyj, pokrój w kostkę, dodaj do zupy, gotuj kolejne 10 minut.
  4. Paprykę oczyść z nasion, pokrój w kostkę.
  5. Dodaj do zupy paprykę, przecier pomidorowy i czosnek przeciśnięty przez praskę. Dopraw pieprzem, papryką. Całość gotuj jeszcze 10-15 minut.
  6. Zupę na talerzu posyp zieloną pietruszką. Możesz zjeść z razowym pieczywem.

Agenda:

K-kcal, B-białka, T-tłuszcze, WP-węglowodany przyswajalne, F-błonnik, WW – wymienniki węglowodanowe

Autor: Mgr dietetyki Joanna Wójcik

Na podstawie obowiązujących Normy Żywienia dla populacji Polski opracowanych przez IŻIŻ pod red. M. Jarosz oraz Zaleceń PTD na rok 2022.

 

Czytaj więcej

Jakie produkty obniżają POZIOM CUKRU we krwi ?

Wysoki poziom cukru we krwi to niebezpieczne zjawisko, nazywane stanem przedcukrzycowym i może prowadzić do rozwoju cukrzycy. Osoby z już zdiagnozowaną cukrzycą, mimo przyjmowania leków, także miewają problem z wyrównaniem poziomu glukozy. Ogromny wpływ na taki stan rzeczy ma tryb życia: nieprawidłowa dieta oraz zbyt niska aktywność fizyczna. Żywienie odgrywa tu ogromną rolę, ponieważ poziom glukozy we krwi jest uzależniony od rodzaju, ilości i jakości produktów, które spożywamy na co dzień. Są produkty, które powodują nagły i szybki wzrost cukru we krwi oraz takie, po spożyciu których cukier się stabilizuje.

Czym jest glukoza?

Glukoza jest cukrem prostym (gronowym) i stanowi podstawowe źródło energii w organizmie człowieka. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu – jest wykorzystywana do utrzymania prawidłowej temperatury ciała, pracy mięśni i organów wewnętrznych, pracy mózgu czy układu nerwowego. Jest związkiem łatwo i szybko przyswajalnym.[1] Jednak nadmiar glukozy może prowadzić m.in. do stanów przedcukrzycowych oraz cukrzycy. Za jej wyrównanie odpowiada hormon wytwarzany przez trzustkę – insulina. Po zjedzonym posiłku poziom glukozy wzrasta, co jest sygnałem dla trzustki do wydzielenia insuliny, odpowiadającej za transport glukozy do tkanek, powodując spadek jej poziomu we krwi.

Jakie wartości glukozy są prawidłowe?

Istnieją trzy przedziały wartości przy pomiarze glukozy z krwi żylnej oznaczonej na czczo w laboratorium:

  • Od 70 do 99 mg/dl (od 3,9 do 5,55 mmol/l) – prawidłowa tolerancja glukozy
  • Od 100 do 125 mg/dl (od 5,6 do 6,9 mmol/l) – nieprawidłowa tolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy)
  • 126 mg/dl i więcej w przynajmniej dwóch pomiarach – cukrzyca [2]

Jak obniżyć poziom cukru we krwi, gdy jest zbyt wysoki – co jeść ?

Podstawowym zaleceniem utrzymania prawidłowych wartości glukozy we krwi jest stosowanie prawidłowej diety. Dobór odpowiednich produktów może zapobiec gwałtownym wzrostom cukru. Indeks glikemiczny (IG) produktów jest bardzo ważnym aspektem żywieniowym w przypadku problemów z gospodarką węglowodanową.

Indeks glikemiczny klasyfikuje produkty na podstawie ich wpływu na poziom glukozy 2-3 godziny po spożyciu. Im wyższa wartość indeksu, tym wyższy poziom cukru we krwi po jego

spożyciu. Po spożyciu produktu o niskim IG, następuje powolne przyswajanie glukozy, co za tym idzie stopniowy wzrost we krwi, a to z kolei ułatwia kontrolę glikemii.

Produkty możemy podzielić na trzy grupy pod kątem wartości indeksu:

  • Niski indeks glikemiczny: mniej niż 55
  • Średni indeks glikemiczny: 55-70
  • Wysoki indeks glikemiczny:  wyższy niż 70

Osobom chorującym na cukrzycę zaleca się produkty, których IG nie przekracza 55, produkty o IG 55-70 można spożywać od czasu do czasu, w małych ilościach i w zbilansowanym posiłku, natomiast produktów o IG > 70 należy unikać.    >>POBIERZ INDEKS GLIKEMICZNY<<

Co jeść, a czego unikać?

Najmniej pożądaną grupą produktów w przypadku problemów z gospodarką węglowodanową jest grupa o wysokim indeksie. Przykładami produktów z tej grupy są: produkty na bazie białej mąki pszennej (pieczywo, makarony, naleśniki, placki mączne, paluszki itp.), ryż biały, kasza manna, słodycze (czekolady, żelki, cukierki, lizaki, ciasta, ciasteczka itp.), płatki kukurydziane, słodkie płatki śniadaniowe, płatki ryżowe, ryż preparowany, wafle ryżowe, niektóre owoce. Spożywając dane produkty bardzo szybko podnosimy poziom glukozy, nad którym ciężko zapanować.

W przypadku wprowadzenia do żywienia produktów o niskim oraz średnim indeksie mamy zdecydowanie lepszą kontrolę nad glikemią. Do produktów o średnim i niskim IG zaliczamy: surowe warzywa, nabiał, produkty z pełnoziarnistej mąki, strączkowe, niektóre owoce. Należy jednak pamiętać, że niski indeks glikemiczny nie oznacza, że można zjadać te produkty w dużych ilościach. Wiele owoców ma niski lub średni IG (np. kiwi, śliwki, gruszki, jabłka, wiśnie), jednak spożycie ich w większych ilościach spowoduje duży wzrost glukozy. Nie oszukujmy się – jest różnica między zjedzeniem trzech truskawek, a zjedzeniem pół kilograma truskawek. [3]

Jakie produkty są szczególnie polecane dla diabetyków? Poznaj nasz krótki ranking!

  1. Brokuły – posiadają wyjątkowe właściwości i wartości odżywcze. To warzywa niskoskrobiowe, co wiąże się z tym, że mają niski indeks glikemiczny oraz niewiele kalorii. Ponadto dostarczają dużej ilości błonnika pokarmowego oraz znaczącej ilości potasu, kwasu foliowego, witaminy A i witaminy C. Mają silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu skutecznie zmiatają wolne rodniki. Brokuły są również źródłem sulforafanu, który wspiera redukcję masy ciała, poprawia wrażliwość insulinową, pomaga unormować poziom leptyny, insuliny i glukozy. [4]

 2. Dynia  – to warzywo bogate w witaminy: A, B6, E, potas, żelazo, ryboflawinę i fosfor. Posiada właściwości oczyszczające krew, więc dobrze reguluje poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Zawarty w dyni błonnik pokarmowy doskonale wspomaga trawienie i pracę układu pokarmowego oraz pobudza usuwanie zbędne produkty przemiany materii z organizmu.[5]

3. Jabłka – cukrzycy powinni uważać na owoce, ponieważ podstawowym składnikiem owoców są węglowodany, jednak niektóre z nich mogą mieć pozytywny wpływ na stan zdrowia. Przede wszystkim owoce zawierają duże ilości błonnika pokarmowego, witaminy C oraz karotenów.

4. Czerwona soczewica – soczewica ma niski indeks glikemiczny a w jej skład wchodzą głównie węglowodany złożone. Dodatkowo soczewica jest źródłem błonnika pokarmowego. Soczewica może wpływać na zmniejszenie częstości występowania przewlekłych schorzeń związanych z niewłaściwym poziomem glukozy we krwi i potwierdzają to badania. Naukowcy z Uniwersytetu Guelph (Kanada) udowodnili, że zastąpienie połowy porcji ziemniaków lub ryżu soczewicą, może obniżyć poziom glukozy we krwi nawet o ponad 20 %.[6]

5. Awokado – Owoce awokado odznaczają się niską zawartością cukrów i jednocześnie wysoką zawartością dobroczynnych tłuszczów, błonnika i witamin. Awokado daje szybkie uczucie sytości, a tłuszcz w nim zawarty spowalnia rozkład węglowodanów, co pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi. [7]

Źródła:

[1] cukrzycapolska.pl/cialo-i-cukrzyca/glukoza/ dostęp z dn. 20.10.2022

[2] Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2022 s.24  https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf s.9 , dostęp z dn. 20.10.2022

[3] diagnosis.pl/jak-obnizyc-poziom-cukru-we-krwi, , dostęp z dn. 20.10.2022

[4] https://insulinoopornosc.com/sulforafan/, dostęp z dn. 20.10.2022

[5] https://krokdozdrowia.com/dynia-obnizyc-cukier-i-cholesterol/, dostęp z dn. 20.10.2022

[6] https://dietetycy.org.pl/soczewica-a-poziom-glukozy-we-krwi/, dostęp z dn. 20.10.2022

[7] https://etwojfarmaceuta.pl/odkrycia-medyczne/awokado-w-walce-z-cukrzyca-typu-drugiego-ii/, dostęp z dn. 20.10.2022

Czytaj więcej

MITY na temat cukrzycy.

Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną o przewlekłym charakterze. Cukrzyca stanowi poważne, globalne zagrożenie, a liczba chorych z cukrzycą gwałtownie wzrasta. Co 5 sekund na świecie diagnozuje się cukrzycę u kolejnej osoby, co 10 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań. Liczba nowych zachorowań rośnie w tak dramatycznym tempie, że w 2030 r. może osiągnąć 438,4 mln [1] Pomimo tego, wiele osób nie jest świadomych istnienia tej choroby – jej przyczyn, przebiegu oraz powikłań. A to powoduje, że wokół cukrzycy narasta wiele mitów. Spróbujmy obalić niektóre z nich.

Przy cukrzycy nie można prowadzić samochodu

W Polsce osoby chore na cukrzycę mogą ubiegać się o prawo jazdy we wszystkich kategoriach, jednak wiąże się to ze spełnieniem dodatkowych warunków m.in. uzyskania opinii diabetologa, który potwierdzi dobre wyrównanie metaboliczne cukrzycy oraz niewielką skłonność do ciężkich niedocukrzeń. Kierowcy podlegają regularnym kontrolnym badaniom lekarskim, ale okres między badaniami nie może być dłuższy niż 5 lat (dotyczy kat. B). W przypadku insulinoterapii okres między badaniami wynosi 1 rok. Prawo jazdy (kat.B) – zarówno dla chorych na cukrzycę typu 1, jak i cukrzycę typu 2 wydawane jest na okres 5 lat. [2] Możliwość uzyskania prawa jazdy przekreśla niewystarczająca świadomość hipoglikemii, oznaczająca w porze czuwania, nieodczuwanie patologicznie niskich wartości glikemii lub brak reakcji na nie, pomimo alertu przekazywanego przez urządzenie zewnętrzne do ciągłego monitorowania glikemii (CGM), co w konsekwencji może prowadzić do ciężkiej hipoglikemii i zaburzeń świadomości. Względnym przeciwwskazaniem zdrowotnym jest nawracająca ciężka hipoglikemia (tj. co najmniej dwa przypadki ciężkiej hipoglikemii w okresie ostatnich 12 miesięcy). [3]

Diabetycy nie mogą jeść owoców, bo mają dużo cukru

To prawda, że owoce zawierają cukry proste. Prawdą jest również, że powodują szybki wzrost poziomu glukozy we krwi. Nie oznacza to jednak, że trzeba z nich całkowicie zrezygnować. Owoce dostarczają organizmowi całe mnóstwo witamin i minerałów – nie są to wyłącznie puste kalorie.  Chorzy na cukrzycę powinni spożywać owoce z umiarem. Najlepiej wybierać te o niskim indeksie glikemicznym, takie jak agrest, awokado, maliny, grejpfruty, czarną porzeczkę czy wiśnie. Sięgając po owoce, warto pamiętać o dwóch zasadach. Po pierwsze – im bardziej dojrzały owoc, tym wyższy indeks glikemiczny. Mając do wyboru zielonego banana i dojrzałego – wybierzmy tego pierwszego. Po drugie, proces rozdrabniania niszczy włókna błonnika, przez co traci on swoje właściwości opóźniające wchłanianie

glukozy. Surowe jabłko będzie lepszym wyborem niż mus, obrana pomarańcza podzielona na cząstki będzie lepszym wyborem niż świeżo wyciśnięty z niej sok.[4]

Można chorować na łagodną formę cukrzycy

Cukrzyca przez wiele lat może być chorobą utajoną, niepowodującą żadnego dyskomfortu. Dlatego choroby tej nie można ignorować. W cukrzycy typu 2 podwyższone stężenia glukozy utrzymują się wiele lat przed pojawieniem się objawów. Mimo braku objawów klinicznych choroby, podwyższone stężenie glukozy, zwiększa ryzyko późnych powikłań cukrzycy, zwłaszcza sercowo-naczyniowych takich jak zawał serca czy udar mózgu, które są najczęstszą przyczyną zgonów. Żadnej  z postaci tej choroby nie wolno bagatelizować. [5] Nie ma czegoś takiego jak „łagodna” forma cukrzycy – każda z postaci tej choroby jest niebezpieczna i może nieść katastrofalne skutki dla naszego zdrowia.

Diabetycy nie mogą robić tatuaży

Taki mit może wynikać z faktu, że cukrzyca zwiększa ryzyko zakażeń skóry, a w trakcie zabiegu tatuowania dochodzi do przerwania ciągłości skóry. Diabetycy są bardziej podatni na zakażenia, a ich leczenie trwa dłużej, jeśli cukrzyca nie jest dobrze wyrównana. Chorując na cukrzycę można zdecydować się na tatuaż, należy jednak pamiętać o kilku kwestiach. Po pierwsze, niezbędna będzie konsultacja z diabetologiem. Zweryfikuje on wyrównanie metaboliczne i obejrzy skórę w miejscu planowanego tatuażu. Po drugie, należy wybrać odpowiednie studio tatuaży – przy tego rodzaju zabiegach, sterylność to podstawa. Przy wyborze miejsca, nie należy kierować się wyłącznie ceną. Solidny salon powinien być czysty, zatrudniać wykwalifikowanych fachowców i cieszyć się dobrymi opiniami – te z łatwością sprawdzisz w Internecie. Po trzecie, o swojej chorobie powinieneś poinformować pracowników studia. Powinni być uważni na twój stan i niepokojące zmiany zachowania. Wykonanie tatuażu to zabieg często wielogodzinny. Warto mieć przy sobie węglowodanową przekąskę na wypadek hipoglikemii. Podsumowując – to nie prawda, że cukrzyca wyklucza posiadanie tatuaży. Do tego przedsięwzięcia należy się po prostu dobrze przygotować. [6]

Cukrzyca nie wpływa na libido

Cukrzyca wpływa na wiele aspektów życia, również na seksualność. Cukrzyca jest najważniejszą przyczyną zaburzeń erekcji u mężczyzn.[7] Z kolei kobiety chore na cukrzycę cierpią częściej na depresję. Depresję może powodować stale utrzymująca się lub nawracająca hiperglikemia. Libido u większości kobiet jest tak niskie, że nawet nieznaczne epizody depresji mogą powodować jego utratę. Jeśli cukrzyca nie jest dobrze wyrównana, może być przyczyną depresji, prowadząc do zaburzeń seksualnych. Kolejny aspekt, o którym warto wspomnieć to hiperglikemia. Hiperglikemia zwiększa podatność na grzybicze infekcje pochwy. Może to powodować bolesność stosunku, co z kolei eliminuje podniecenie i istotnie upośledza zdolność do osiągania orgazmu. Brak właściwego nawilżenia powoduje również dyskomfort u drugiej strony stosunku, a zatem oboje partnerzy mają trudność z osiągnięciem fizycznego zadowolenia. Stosunek seksualny, jak i poprzedzająca go gra wstępna wiążą się z dużym wydatkiem energetycznym. W zależności od czasu trwania i intensywności stosunku można zużyć nawet do  600 kcal. Jeśli wartość stężenia glukozy zbliża się do dolnej granicy normy, a w żołądku nie ma odpowiedniej ilości rezerwowych kalorii, efektem wzmożonej aktywności seksualnej może być hipoglikemia. [7]. Cukrzyca ma niekorzystny wpływ na szeroko pojętą seksualność kobiet i mężczyzn dotkniętych tą chorobą. Potwierdzają to badania. 42% chorych celowo lub w wyniku działania mechanizmów obronnych wycofuje się z aktywności seksualnej, lub znacznie ją ogranicza. Niektóre publikacje podają, że tylko 60% mężczyzn i kobiet chorych na cukrzycę jest aktywnych seksualnie. [7]

 

Autor: Natalia Lipska Kapłunow – edukator w cukrzycy

Źródła:

[1] Koalicja na rzecz walki w cukrzycą, Raport, Wyniki badania „Społeczny obraz cukrzycy”  http://ippez.pl/wp-content/uploads/2019/03/Spoleczny-obraz-cukrzycy-raport.pdf, s. 5,  dostęp z dn. 9.10.2022

[2] www.heydoc.pl/s/article/Cukrzyca-a-prawo-jazdy-regulacje-badania-lekarskie-wymagania-Prawo-jazdy-dla-diabetyka, dostęp z dn. 8.10.2022

[3] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, s,111, https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf, dostęp z dn. 8.10.2022

[4] Łatwo przystępny indeks glikemiczny i tabela kalorii https://diagnosis.pl/indeks-glikemiczny-tabela-pdf dostęp z dn. 8.10.2022

[5] Okiem diabetologa, dr n. med. S. Badurek https://www.gabinetyodserca.pl/okiem-diabetologa/, dostęp z dn. 8.10.2022

[6] https://mojacukrzyca.pl/marze-by-miec-tatuaze-czyli-o-pigmentacji-skory-cukrzyka-slow-kilka/ dostęp z dn. 9.10.2022

[7] Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę, L.Jovanovic , Via Medica ISSN 1640–8497 https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/download/8908/7574 s.118, dostęp z dn.8.10.2022

Czytaj więcej

Jak CUKRZYCA wpływa na zęby?

Na świecie, jak również w Polsce liczba chorych na cukrzycę rośnie w zastraszającym tempie. Cukrzyca to pierwsza niezakaźna choroba uznana przez ONZ za epidemię XXI w. Pacjenci, u których zdiagnozowano cukrzycę są bardziej predysponowani do wystąpienia powikłań ogólnoustrojowych, takich jak choroba wieńcowa, choroby naczyń obwodowych, retinopatia, nefropatia czy neuropatia.[1]  Choroba ta sieje spustoszenie w całym organizmie,  nie oszczędzając również jamy ustnej.  A zdrowie jamy ustnej wpływa na stan całego organizmu. Cukrzyca i choroby jamy ustnej mają działanie obustronne – cukrzyca może przyczyniać się do chorób jamy ustnej a choroby jamy ustnej mogą upośledzić kontrolę metaboliczną cukrzycy. Zarówno hiperglikemia jak i hipoglikemia niekorzystnie wpływają na stan tkanki przyzębnej. Niewłaściwie kontrolowana cukrzyca prowadzi do ubytku przyczepu nabłonkowego, zaniku kości wyrostka zębodołowego i destrukcji tkanki przyzębnej. Choroby przyzębia wpływają na pogorszenie kontroli glikemii. [2]

Choroby przyzębia

Faktem jest, że choroby przyzębia i inne choroby jamy ustnej występują częściej u osób z cukrzycą.  Choroby przyzębia są najczęściej spotykaną jednostką chorobową jamy ustnej u osób z niewyrównaną cukrzycą i stanowią ok. 34% wszystkich zmian w jamie ustnej. [3] Przejdźmy teraz do definicji, by lepiej zrozumieć tę kwestię. Przyzębie to zespół tkanek otaczających i unieruchamiających ząb. Na przyzębie składają się dziąsła, ozębna, cement korzeniowy i kość wyrostka zębodołowego szczęki i żuchwy. Otaczają one ząb oraz mają za zadanie utrzymanie go w zębodole.[4]

Najwcześniejszy i najłatwiejszy w leczeniu etap chorób przyzębia to zapalenie dziąseł. Tkanka kostna i łączna nie są jeszcze objęte procesem chorobowym, dlatego na tym etapie uszkodzenia przyzębia są jeszcze odwracalne. W większości przypadków leczenie polega na usunięciu zalegającej płytki nazębnej i udzieleniu wskazówek dotyczących prawidłowej higieny jamy ustnej. Niestety, często objawy zapalenia dziąseł są lekceważone i pacjent zgłasza się do gabinetu dentystycznego dopiero z zaawansowaną chorobą przyzębia – czyli zapaleniem przyzębia. [5] Zapalenie przyzębia definiuje się jako utratę umocowania zębów w tkance łącznej i utratę kości zębodołowej. Jeśli zapalenie przyzębia pozostaje nieleczone, zęby dotknięte procesem chorobowym w końcu wypadną. [6]

Choroby przyzębia i cukrzyca są ze sobą ściśle powiązane, a u podstawy tego związku leżą procesy zapalne. Cukrzyca podnosi ryzyko wystąpienia lub zaostrzenia przebiegu chorób przyzębia a choroby przyzębia mogą wpłynąć na pogorszenie kontroli glikemii oraz zwiększenie oporności na insulinę. U chorych na cukrzycę stwierdza się wyższe wskaźniki choroby przyzębia niż u osób z prawidłowym stężeniem glukozy we krwi, przede wszystkim w zakresie ubytku przyczepu nabłonkowego i zaniku kości wyrostka zębodołowego. Mechanizmami odpowiedzialnymi za ten proces są: zmniejszenie syntezy kolagenu i glikozaminoglikanów w fibroblastach tkanki przyzębia oraz zwiększenie aktywności kolagenozy w tkankach. Choroby przyzębia wpływają negatywnie na kontrolę metaboliczną cukrzycy i zwiększają ryzyko jej powikłań takich jak: retinopatia, angiopatia i nefropatia. [7]

Chorzy ze złą kontrolą glikemii często trafiają do stomatologa z powodu ciężkiego zapalenia tkanek dziąseł z cechami utraty podparcia zębów, które z reguły objawia się rozsunięciem zębów, co powoduje, że między zębami pojawiają się szpary (diastemy). Mimo podobnego nasilenia powstawania płytki nazębnej (stanowiącej miejsce gromadzenia się bakterii) u chorych ze źle kontrolowaną cukrzycą typu 2 obserwuje się bardziej nasilone krwawienia z dziąseł w porównaniu z chorymi z dobrą lub umiarkowaną kontrolą glikemii. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom przyzębia (poza zdrowym trybem życia i dietą) jest dbanie o higienę i zdrowie jamy ustnej. Zabiegi higienizacyjne przeprowadzane w gabinetach dentystycznych oraz domowa pielęgnacja jamy ustnej w połączeniu z regularnymi wizytami kontrolnymi u lekarza są najlepszą prewencją dla tego typu schorzeń. Leczenie chorób przyzębia poprawia wyrównanie metaboliczne cukrzycy typu 1.[8]

Próchnica

W źle kontrolowanej cukrzycy, duże stężenie glukozy we krwi powoduje wzrost stężenia cukru w ślinie i w płynie dziąsłowym. Płytka nazębna bogata w sacharydy, jest optymalnym podłożem rozwoju Streptococcus mutans i Lactobacillius acidophilus, zwiększając ryzyko wystąpienia próchnicy.[9] Omawiając związek między śliną a próchnicą należy zwrócić uwagę na funkcje, jakie pełni ślina. Ślina oczyszcza jamę ustną z resztek pożywienia, neutralizuje szkodliwe kwasy i tworzy na powierzchni jamy ustnej ochronną warstwę. Przy jej niedostatecznym wydzielaniu, próchnica może postępować szybko. Kserostomia – czyli uczucie suchości błony śluzowej jamy ustnej dotyczy 40-80 % chorych na cukrzycę. Zjawisko to wiąże się ze zmniejszeniem ilości wytwarzanej śliny. U chorych ze źle kontrolowaną cukrzycą, ilość produkowanej śliny jest znacznie mniejsza w porównaniu z chorymi z dobrze kontrolowaną cukrzycą czy też z osobami zdrowymi. Przypuszcza się, że mechanizmem odpowiedzialnym za zmianę ilości wytwarzanej śliny jest dysfunkcja nerwów autonomicznych albo zmian w mikrokrążeniu, które zmniejszają zdolność gruczołów ślinowych do odpowiedzi na stymulację nerwową/hormonalną. Wśród przyczyn wymienia się również odwodnienie jak i niepożądane działanie innych, często stosowanych leków w cukrzycy takich jak np. leki hipotensyjne, leki przeciwdepresyjne, diuretyki. [10]

Chorzy na cukrzycę borykają się z wieloma problemami zdrowotnymi. U osób ze źle kontrolowaną cukrzycą ryzyko wystąpienia zmian w obrębie jamy ustnej, takich jak: kandydoza, halitoza, utrata zębów, zaburzenia smaku, kserostomia znacznie rośnie. Co więcej, na cukrzycę chorują osoby zupełnie nieświadome tego rozpoznania. Tym bardziej zrozumiała jest wśród nich niska świadomość zależności, jakie występują między cukrzycą a chorobami jamy ustnej.

Duża odpowiedzialność spoczywa na personelu medycznym – lekarzach zajmujących się leczeniem cukrzycy i stomatologach. Coraz częściej cukrzyca jest wstępnie diagnozowana w gabinetach dentystycznych. Pacjenci zgłaszający takie dolegliwości jak pieczenie języka, suchość w ustach, zaburzenia smaku oraz wystąpienie takich objawów jak zapalenie dziąseł i przyzębia, próchnica czy liszaj płaski powinni być skierowani do odpowiedniego lekarza w celu dalszej diagnostyki i podjęcia leczenia.[11] Zgodnie z tegorocznymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego –  u każdej osoby z cukrzycą należy przeprowadzać wywiad i badanie fizykalne ukierunkowane na choroby jamy ustnej, a każda osoba z cukrzycą powinna mieć raz do roku wykonane badanie stomatologiczne.[12]

Autor: Natalia Lipska-Kapłunow – edukator w cukrzycy

Źródło:

[1] Pacjent z cukrzycą w gabinecie stomatologiczny, Stomatologia Praktyczna, Magazyn Stomatologiczny nr 3/2016 K.Lewusz, A.Perz, A.Godzieba, K. Kaczor, K. Sporniak-Tutak, www.magazyn-stomatologiczny.pl/files/3505.pdf, s. 75, dostęp z dn. 05.10.2022

[2] Choroby przyzębia diagnostyka i leczenie. K. Kowalska, Kwartalnik pacjenta https://www.zoztargowek.waw.pl/kwartalnik_strony/46/choroby_przyzebia.pdf dostęp z dn. 05.10.2022

[3] Choroby przyzębia… K. Kowalska, Kwartalnik pacjenta https://www.zoztargowek.waw.pl/kwartalnik_strony/46/choroby_przyzebia.pdf dostęp z dn. 05.10.2022

[4] Cukrzyca a choroby przyzębia: nowe informacje dla lekarzy, G.Rutger Persson, DDS, PHD(Odont Dr), Diabetologia po Dyplomie Tom 8 Nr 4, 2011, podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/346/original/6-9.pdf?1474015214, s.6 , dostęp z dn. 5.10.2022

[5] Pacjent z cukrzycą w gabinecie stomatologiczny, Stomatologia Praktyczna, Magazyn Stomatologiczny nr 3/2016 K.Lewusz, A.Perz, A.Godzieba, K. Kaczor, K. Sporniak-Tutak, www.magazyn-stomatologiczny.pl/files/3505.pdf, s. 74, dostęp z dn. 05.10.2022

[6] Związek chorób przyzębia z cukrzycą i nefropatią cukrzycową, B. Wożakowska-Kapłon, K.J. Filipiak, G. Opolski, R.Górksa, Via Medica, https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8422/7183 s. 72

[7] Związek chorób przyzębia z cukrzycą i nefropatią cukrzycową, B. Wożakowska-Kapłon, K.J. Filipiak, G. Opolski, R.Górksa, Via Medica, https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8422/7183 s. 73-74

[8] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego s.107 https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf dostęp z dn. 05.10.2022

[9] Próchnica zębów u chorych na cukrzycę J.Kunert, E.Bołtacz-Rzepkowska, Prace Poglądowe, Dent.Med Probl.2007, 44,4,495-500 ISSN 1644-378X , Zakład Stomatologii Zachowawczej, Katedry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i  Periodontologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi s.497 [KARJALAINENK.M., KNUUTTILAM.L.E., KÄÄRM.L.: Salivary factors in children and adolescents with insulin de−pendent diabetes mellitus. Pediatr. Dent. 1996, 18, 306–311.

[10] Diabetologia po Dyplomie, Tom 9 Nr 1, 2012, Objawy cukrzycy w jamie ustnej występujące poza przyzębiem: podstawowe informacje dla personelu medycznego. B.K. Gandara, DDS, MSD, T.H Morton Jr, DDS, MSD, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/341/original/31-38.pdf?1473942667, s. 33, dostęp z dn. 05.10.2022

[11] Związek chorób przyzębia z cukrzycą i nefropatią cukrzycową, B. Wożakowska-Kapłon, K.J. Filipiak, G. Opolski, R.Górksa, Via Medica, https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8422/7183 s. 74

[12]  Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego s.107 https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf dostęp z dn. 05,10.2022

Czytaj więcej

ZASADY ODŻWIANIA osób chorujących na cukrzycę powikłaną zespołem stopy cukrzycowej.

W zapobieganiu powikłaniom cukrzycy, w tym zespołowi stopy cukrzycowej, należy pamiętać o odpowiednim odżywianiu. Prawidłowa dieta w cukrzycy ma na celu uregulowanie i uzyskanie prawidłowej glikemii na czczo oraz po posiłkach. Aby to osiągnąć należy odpowiednio komponować posiłki i prawidłowo dobierać produkty do ich przyrządzenia.

 Ogólne zasady odżywiania dla osób chorych na cukrzycę:

  1. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne powinno być ustalone indywidualnie w zależności od wagi, wzrostu, aktywności fizycznej danej osoby czy też chorób współistniejących.
  2. Przy komponowaniu jadłospisu należy zadbać o prawidłowy podział kalorii na poszczególne posiłki.
  3. Spożywając posiłki należy zachować regularność – zalecane jest 4/5 posiłków w ciągu dnia, co ok. 3 godziny.
  4. Nie należy podjadać miedzy posiłkami. Nie łączyć dwóch posiłków w jeden.
  5. Należy dbać o odpowiednią podaż węglowodanów, tłuszczy, białek, błonnika, witamin i mikroelementów.
  6. Warzywa najlepiej spożywać do każdego posiłku.
  7. Owoce spożywać w postaci nieprzetworzonej, przed godzina 16.00 i w trakcie posiłku.
  8. Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste (jeżeli nie ma innych wskazań)
  9. Codziennie należy spożywać nabiał, najlepiej w postaci jogurtu, kefiru, maślanki, twarogu.
  10. Tłuszcze zwierzęce powinno się zastępować tłuszczami roślinnymi jednocześnie pamiętając o ograniczeniu ilościowym.
  11. Spożycie mięsa należy ograniczyć, zastępując je rybami, jajami lub nasionami roślin strączkowych.
  12. Należy unikać słodyczy i cukrów dodanych, napojów gazowanych i soków.
  13. Sól należy ograniczyć w znacznym stopniu, potrawy można doprawiać ziołami.
  14. Należy dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (ok. 2 litrów płynów dziennie).
  15. Alkohol, papierosy i inne używki należy odstawić.

 WĘGLOWODANY

Węglowodany powinny stanowić główne źródło energii wszystkich osób chorujących na cukrzycę

Spożywać należy węglowodany złożone, o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, pozwalając utrzymać glikemię na właściwym poziomie jednocześnie zapobiegając występowaniu hipo i  hiperglikemii.

Najlepsze źródła węglowodanów złożonych: płatki owsiane, otręby, bataty, ryż, kasza, ziemniaki, nasiona, warzywa, owoce, pełnoziarniste pieczywo, pełnoziarnisty makaron

Węglowodany proste, wywołujące znaczne wahania glikemii, należy ograniczyć do minimum, gdyż mogą z czasem powodować wystąpienie przewlekłych powikłań cukrzycy (w tym zespół stopy cukrzycowej).

Źródła węglowodanów prostych: cukier rafinowany, ciasta, biszkopty, dżemy, konfitury, jasne pieczywo, jasne makarony

BIAŁKA

Niedobór białka w diecie może prowadzić do znacznego obniżenia odporności oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy.

Pełnią w organizmie wiele ważnych funkcji (służą do budowy i regeneracji tkanek, są podstawowym składnikiem krwi, licznych enzymów, pełnią rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych, biorą udział w regulacji ciśnienia krwi i procesów odpornościowych).

Należy dostarczać organizmowi zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, najlepiej w stosunku 1:1.

TŁUSZCZE

Obok węglowodanów, powinny być głównym źródłem energii.

Korzystne dla zdrowia właściwości mają kwasy tłuszczowe wielonienasycone (PUFA), które wpływają na obniżenie stężenia LDL – cholesterolu we krwi, zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia oraz zapewniają właściwy stan skóry, co ma znaczenie w zapobieganiu i leczeniu zespołu stopy cukrzycowej.

Tłuszcze nasycone powinny być znacznie ograniczone, ponieważ zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, co może prowadzić m.in. do miażdżycy oraz zawału mięśnia sercowego.

WITAMINY Z GRUPY B

B1 – Benfotiamina to rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy B1 (tiaminy). Łatwiej przenika do struktur nerwowych (zapewniając sprawność funkcjonowania komórek nerwowych) oraz uszkodzonych w przebiegu cukrzycy naczyń i narządów. Blokuje procesy glikacji, poprzez które podwyższone stężenia glukozy powodują uszkodzenie tkanek i narządów. Szczególnie zalecana jest w leczeniu i profilaktyce neuropatii cukrzycowej. Przynosi ulgę w uporczywych dolegliwościach oraz poprawia komfort życia pacjentów. Zapobiega powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej.

B1, B2, B7 – Wpływają na metabolizm komórkowy i pełnią role m.in. kofaktorów enzymów. Biorą udział w przemianie węglowodanów, białek (wit. B1 i B2) i tłuszczów (biotyna – wit. B7). Umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek, w szczególności układu nerwowego i mózgu.

B12 – Witamina B12 – zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór przyczynia się m.in. do rozwoju niedokrwistości, schorzeń układu nerwowego oraz do postępującego osłabienia i zmęczenia. Na niedobór witaminy B12 narażone są osoby przyjmujące metforminę.

Źródło witamin: mleko, produkty mleczne, jaja, mięso, przetwory mięsne, ryby, nasiona roślin strączkowych, drożdże

KWAS ALFA-LIPONOWY (ALA)

Wiąże toksyczne związki metali i usprawnia ich usuwanie z organizmu. Bierze udział w regeneracji utlenionych białek, uszkodzonych lipidów i kwasów DNA. Stosuje się go w zapobieganiu oraz leczeniu zaburzeń czucia w polineuropatii cukrzycowej.

Kwas alfa-liponowy zwiększa insulinowrażliwość. Pozytywnie oddziałuje na metabolizm w komórkach nerwowych. Jest silnym antyoksydantem – neutralizuje wolne rodniki.

Korzystnie wpływa też na gospodarkę węglowodanową i lipidową. Obniża stężenie szkodliwych triacylogliceroli w komórkach beta trzustki.

Związek należy do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Działa podobnie jak witaminy. Wpływa na wiele procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. Usprawnia pracę układu krążenia i mięśni.

Źródło: orzechy włoskie, siemię lniane, oleje roślinne

WITAMINY C, E I PROWITAMINA A

Ograniczają rozwój neuropatii cukrzycowej. Ograniczają rozwój późnych powikłań cukrzycy, hamując rozwój miażdżycy, zmniejszając ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca, ograniczając rozwój procesów degeneracyjnych w narządzie wzroku.

Unieszkodliwiają wolne rodniki, które sprzyjają rozwojowi nowotworów, miażdżycy, procesów zapalnych, choroby Alzheimera.

Stosowane są w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.

Posiadają działanie antyoksydacyjne, hamują procesy starzenia komórek.

Źródła witamin: dynia, marchew, dynia, brzoskwinia,  morela kiwi, papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły, migdały, orzechy laskowe, nasiona dyni i słonecznika, olej słonecznikowy, olej rzepakowy

WITAMINA D

Wpływa na funkcjonowanie m.in. komórek β wysp trzustkowych oraz wydzielanie insuliny. Odpowiednia podaż może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 (syntetyzowana po ekspozycji na promienie słoneczne).

Źródło witaminy: łosoś, makrela, sardynka, tran, jaja

SKŁADNIKI MINERALNE MAJĄCE WPŁYW NA ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM CUKRZYCY, ZESPOŁOWI STOPY CUKRZYCOWEJ:

 W cukrzycy szczególną uwagę należy zwrócić na chrom, cynk i żelazo (mikroelementy) oraz magnez i wapń (makroelementy). Składniki te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ich rola w organizmie jest bardzo ważna – biorą udział w procesach przemiany materii, w metabolizmie witamin, wytwarzaniu i regeneracji składników komórek, procesach aktywacji przemian biochemicznych oraz regulują procesy hormonalne i enzymatyczne. Składniki te muszą być dostarczone do organizmu wraz z pożywieniem.

CYNK

  • odgrywa ważną rolę w metabolizmie komórkowym
  • bierze udział w regulacji syntezy białek i węglowodanów
  • chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych
  • poprawia funkcjonowanie insuliny
  • wykazuje działanie immunostymulujące

Źródło: Mięso, mleko i jego przetwory, wątroba, jaja, produkty zbożowe z pełnego przemiału.

ŻELAZO

  • jest składnikiem hemoglobiny
  • chroni przed działaniem wolnych rodników
  • to niezbędny składnik do prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz regeneracji tkanek
  • niedobór żelaza wywołuje niedokrwistość
  • występowanie niedokrwistości w cukrzycy wiąże się z większym ryzykiem rozwoju powikłań, takich jak nefropatia, retinopatia i niewydolność serca
  • stymuluje odporność

Źródło: Podroby, przetwory mięsne z krwią, ryby, orzechy, rośliny strączkowe.

MAGNEZ

  • reguluje metabolizm węglowodanów i wytwarzanie energii
  • działa pozytywnie zwłaszcza na układ sercowo-naczyniowy, mięśniowy i nerwowy
  • niedobór magnezu może spowodować m.in. insulinooporność, zaburzenia nerwowe, zaburzenie snu, osłabienie, depresję, skurcze mięśni
  • wpływa na funkcjonowanie wielu układów i narządów w organizmie
  • stężenie magnezu w komórkach jest regulowane przez insulinę

Źródło: Kasza gryczana, kakao, zielone części roślin, kiełki zbóż, nasiona roślin strączkowych.

WAPŃ

  • jest niezbędny w procesie wydzielania insuliny
  • od jego obecności zależy właściwa odpowiedź komórek trzustki na wzrastające stężenie cukru we krwi

Źródło: Mleko i jego przetwory, fasola biała, soja, jarmuż, migdały, mak, otręby pszenne

CHROM

  • bierze udział w procesach metabolicznych
  • bierze udział w ochronie komórek przed wolnymi rodnikami
  • wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego

Źródło: Orzech brazylijski, rośliny strączkowe, czosnek, nabiał, podroby, ryż, ryby morskie.

Znaczącą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu chorych na cukrzycę odgrywają odpowiednie nawyki żywieniowe. Prawidłowo dobrana dieta stanowi podstawowy czynnik prewencji i leczenia cukrzycy, jej powikłań oraz współistniejących zaburzeń metabolicznych.  Celem leczenia za pomocą diety jest  redukcja groźnych powikłań cukrzycy, co przekłada się na  poprawę jakości i wydłużenie czasu życia chorych.

 

Czytaj więcej

APLIKACJE pomocne dla diabetyka

W dzisiejszych czasach większość z nas jest w posiadaniu smartphona. Telefon w połączeniu z odpowiednią aplikacją może być dużym wsparciem w codziennej kontroli stanu zdrowia.
Standardowo, aplikacje mobilne można pobrać w specjalnych sklepach dla platform Google Android i Apple. Ilość aplikacji może przyprawić o zawrót głowy. W wymienionych sklepach dostępnych jest obecnie ponad 350 tys. tytułów związanych ze zdrowiem i dobrostanem. Kryzys związany z pandemią koronawirusa dodatkowo spowodował wzrost liczby aplikacji. Społeczna izolacja i konieczność pozostania w domu przełożyły się na zwiększenie zainteresowania tego rodzaju rozwiązaniami.

Ze względu na nieograniczoną dostępność i prostą funkcjonalność aplikacje mogą być przydatnym narzędziem kontroli stanu zdrowia. Które aplikacje wybrać i jak z nich mądrze korzystać ?

1) APLIKACJA ISTEL HEALTH

Ta aplikacja propaguje holistyczne spojrzenie na stan zdrowia człowieka. Zdrowie wynika z harmonijnej pracy całego organizmu, dlatego ważna jest kompleksowa ocena kondycji organizmu. Dzięki funkcji Bluetooth wbudowanej w takie urządzenia jak termometr, glukometr, ciśnieniomierz, analizator składu ciała, pomiary z tych urządzań mogą być przesyłane do aplikacji mobilnej.
W czym to może pomóc?

  • Wszystkie pomiary mamy zgromadzone w jednym miejscu: glikemia, ciśnienie krwi, masa i temperatura ciała. Dzięki temu mamy pogląd na to, w jakiej kondycji jest nasze ciało i możemy szybko zareagować w razie nieprawidłowości. Jeśli chorujesz na cukrzycę a chorobie tej współtowarzyszą np. problemy z ciśnieniem, dzięki aplikacji możesz lepiej kontrolować swoje zdrowie. Osoby chore na cukrzycę często borykają się też z nadwagą lub otyłością. Takie pomiary jak zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie, ilość wody w organizmie, zawartość masy mięśniowej
  • Zostaną przesłane do aplikacji z analizatora składu ciała.
  • Nie musisz prowadzić papierowych dzienników i obawiać się utraty danych – w łatwy sposób można przesłać wyniki pomiarów do chmury czy też wygenerować dokument pdf zawierający wyniki.

Co dalej?
Korzystając z aplikacji Istel Health, użytkownik zakłada konto w Systemie Istel Care i może udostępnić dane lekarzowi lub opiekunowi. System Istel Care pozwala na dzielenie się wynikami pomiarów z lekarzem lub opiekunem. Pacjent ma możliwość np. skorzystania z opcji wideoporady z Lekarzem.

Jakie korzyści płyną z posiadania konta w systemie Istel Care ?

Karta pacjenta
Szybki dostęp do wyników pomiaru glikemii, ciśnienia krwi, masy i temperatury ciała oraz EKG, aby jeszcze skuteczniej monitorować stan zdrowia.
Wykresy
Wygodne przeprowadzanie analiz na podstawie przydatnych wykresów.
Zdalny dostęp do wyników pomiaru
Możliwość prostego i bezpiecznego udostępniania wyników lekarzowi bądź podzielenia się danymi z opiekunem.
Dzienniczek
Do dyspozycji dzienniczek klasyczny i godzinowy z kolorowymi oznaczeniami pomiarów dla łatwiejszej interpretacji wyników.
Przejrzyste i czytelne raporty
Można szybko wygenerować wybrany raport w czytelnej formie np.: w formacie PDF i dołączyć do dokumentacji.

Jakie urządzenia mają funkcję bluetooth?

Gdzie pobrać aplikację ?
Aplikację Istel Health można pobrać na system Android ze sklepu Google Play, lub na system iOS ze sklepu App Store.

2. APLIKACJA ISTEL ECG

Ta aplikacja jest dedykowana dla wszystkich osób, które chcą kontrolować kondycję swojego sercka. Aplikacja współpracuje z przenośnym Rejestratorem EKG Istel HR-2000 – https://bit.ly/3wzXxl4 .

Główne funkcje aplikacji:

  • wyświetlanie zapisu EKG z sześciu odprowadzeń I, II, III, aVR, AVL, AVF
  • możliwość ustawienia parametrów pracy urządzenia HR-2000 np. czas pomiaru
  • wbudowana przeglądarka wyników
  • eksport wyników do pliku PDF
  •  przesyłanie wyników pomiaru pocztą e-mail

Dzięki aplikacji Istel ECG oraz przenośnemu rejestratorowi w szybki i łatwy sposób wykonasz badanie EKG w każdym miejscu i o każdej porze. Wystarczy przyłożyć urzadzenie do klatki piersiowej, wykonać pomiar, a zapis EKG odczytać w bezpłatnej aplikacji mobilnej Istel ECG. Otrzymasz też wstępną interpretację wyniku pomiaru:

  • ocena pulsu,
  • możliwość wykrycia migotania przedsionków

Gdzie pobrać nasze aplikacje?

Nie udało Ci się pobrać aplikacji z Google Play lub App Store?
Możesz pobrać ją bezpośrednio ze strony – KLIKNIJ TUTAJ 

Mobilne aplikacje medyczne stanowią dynamicznie rozwijający się trend w telemedycynie. Korzystanie z aplikacji zdrowotnych może przynieść wiele korzyści, ale należy także pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa cyfrowego a w razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia zasięgnąć porady lekarskiej.

Źródła:
1. Info.eZdrowie Cyfrowa transformacja w obszarze zdrowia http://forumezdrowia.pl/info/opinie/przewodnik-po-swiecie-aplikacji-dla-zdrowia/

Czytaj więcej

POMIAR GLUKOMETREM – jakich zasad przestrzegać?

Przed przystąpieniem do pomiaru zastosuj się do następujących zasad:

Umyj ręce ciepłą wodą z mydłem

Przed wykonaniem pomiaru umyj ręce ciepłą wodą z mydłem, a następnie dokładnie je osusz. Nie ma potrzeby stosowania dodatkowo spirytusu. Jeżeli jednak zostanie zastosowany, trzeba mieć absolutną pewność, że całkowicie odparował przed rozpoczęciem badania. Nawet niewielka ilość alkoholu, która dostanie się do pobranej próbki krwi, może zafałszować wynik.

Przygotuj nakłuwacz

Do nakłuwacza włóż jednorazowy lancet, ustaw głębokość nakłucia i przygotuj urządzenie do nakłucia (poprzez naciągnięcie przycisku napinającego).

Wsuń pasek testowy do glukometru

Do portu paska testowego znajdującego się na glukometrze włóż pasek testowy zgodnie z informacją zawartą w instrukcji obsługi glukometru. Glukometr włączy się automatycznie. Po wyjęciu paska testowego z opakowania zbiorczego należy je szczelnie zamknąć.

Przed pomiarem umyj ręce ciepłą wodą z mydłem

Po myciu dokładnie osusz dłonie ręcznikiem. Nie stosuj dodatkowo preparatów ze spirytusem. Jeśli go użyłeś upewnij się, że odparował przed wykonaniem badania, ponieważ nawet odrobina alkoholu w próbce krwi do badania może wpłynąć na wynik pomiaru.

Przygotuj nakłuwacz do badania

Włóż do nakłuwacza jednorazowy lancet (pamiętaj, aby korzystać każdorazowo z nowego, sterylnie zapakowanego lancetu). Wybierz odpowiednią głębokość nakłucia i odciągnij przycisk napinający, aby przygotować urządzenie do nakłucia.

Włóż do glukometru pasek testowy

Umieść pasek testowy w glukometrze. Skorzystaj z instrukcji, aby upewnić się jak prawidłowo włożyć pasek testowy. Pamiętaj, aby zamknąć opakowanie pasków testowych natychmiast po wyjęciu paska.

Nakłuj palec, aby uzyskać próbkę krwi do badania

Nie nakłuwaj palca wskazującego oraz kciuka. Te palce służą do chwytania, dlatego wskazane jest nakłuwanie pozostałych. Przed nakłuciem wymasuj wybrany palec ruchem od nasady do opuszki palca, aby poprawić ukrwienie. Po nakłuciu bocznej części opuszki palca powinna samoczynnie pojawić się kropla krwi. W przeciwnym razie należy nakłuć nowe miejsce, aby uzyskać kolejną próbkę krwi do badania.

Każdy pomiar wykonuj z nowej kropli krwi

Krew zaczyna krzepnąć już kilka sekund po nakłuciu. Taka kropla zmienia swoje właściwości, mogąc zafałszować wynik pomiaru. Nigdy nie wyciskaj kropli krwi do badania. Regulacja głębokości nakłucia w nakłuwaczu pozwala na jej dobranie tak, aby krew po nakłuciu wypłynęła samoistnie. Wyciśnięcie kropli krwi może wpłynąć niekorzystnie na wynik. Warto przy wyborze glukometru zwrócić uwagę na wymaganą wielkość próbki krwi. Większość osób uzyskuje bez problemu kroplę krwi poniżej 1 mikrolitra (µl) (dla przykładu glukometr Abra Smart BT wymaga próbki krwi 0,5 µl).

Nanieś próbkę krwi

Nakłuty palec powinien pozostać nieruchomy. Drugą dłonią przenieś glukometr, w którym umieszczony jest pasek, przyłóż go do uzyskanej kropli krwi. Upewnij się , że okienko kontrolne na pasku testowym zostało w całości wypełnione krwią.

Wynik badania

Gdy okienko potwierdzenia na pasku testowym zostanie w całości wypełnione krwią, na ekranie glukometru rozpocznie się odliczanie. W tym momencie odsuń pasek testowy od glukometru i poczekaj na wyświetlenie wyniku badania.

Ważne!

Jeśli wynik badania jest wyższy lub niższy niż wskazuje twoje samopoczucie, wykonaj badanie ponownie z nowej próbki krwi.

Zestawu do badania poziomu glukozy nie wolno udostępniać nikomu, nawet członkom rodziny. Ze względu na bezpośredni kontakt z krwią grozi to przenoszeniem różnych chorób.

Bezpieczne usuwanie materiału skażonego po zakończeniu badania:

  • Zużyty pasek wyrzucamy do pojemnika na odpady medyczne lub pojemnik przeznaczony do tego celu
  • Zużyty lancet usuwamy z nakłuwacza i również umieszczamy w pojemniku na odpady medyczne
  • Cały zestaw oszczyszczamy z ewentualnych zabrudzeń przed ponownym umieszczeniem w etui
  • Zestaw przechowujemy z daleka od urządzeń elektronicznych oraz źródła ciepła
  • Ręce po zakończeniu badania oraz odłożeniu zestawu na miejsce myjemy ciepłą wodą z mydłem

 

Czytaj więcej