V. Aktywność fizyczna
Aktywność fizyczna odgrywa istotną rolę w życiu osób z cukrzycą. Poprawia kontrolę glikemii i profil lipidowy, zmniejsza czynniki ryzyka chorób układu krążenia, przyczynia się do spadku masy ciała oraz poprawia samopoczucie i nastrój. Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do możliwości i potrzeb człowieka.
Korzyści wynikające z systematycznego wysiłku fizycznego:
- Zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej;
- Poprawa wrażliwości komórek organizmu na insulinę (obniża poziom glukozy we krwi);
- Zmniejsza rzyko chorób układu krązenia, obniża i reguluje ciśnienie tętnicze krwi, poprawia krążenie obwodowe iw ieńcowe, krzepliwość krwi, obniża stęzenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz triglicerydów;
- Usprawnienie układu ruchu;
- Zmniejsza zagrożenie osteoporozą (zwiększenie masy kości i stopnia ich mineralizacji);
- Poprawia funkcję układu oddechowego (zwiększa pojemność płuc);
- Korzystnie wpływa na nastrój i umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresogennych.
Zalecane formy aktywności fizycznej dla osób w różnym wieku i z różną sprawnością to: trening aerobowy, ćwiczenia rozciągające, spacery, pływanie, jazda na rowerze min 30 minut 3 razy w tygodniu. Codzienne spacery z psem, prace domowe, prace w ogródku pomagają w kontroli masy ciała.
Zasady podejmowania wysiłku fizycznego
- początkowe zalecenia dotyczące aktywności fizycznej powinny być umiarkowane i uzależnione od możliwości pacjenta do wykonywania wysiłku;
- w celu uzyskania optymalnego efektu wysiłek fizyczny powinien być regularny, podejmowany co najmniej co 2–3 dni, a najlepiej codziennie;
- rozpoczynając intensywną aktywność fizyczną, należy wykonywać trwające 5–10 minut ćwiczenia wstępne, a na zakończenie ćwiczenia uspokajające;
- wysiłek fizyczny może zwiększać ryzyko ostrej lub opóźnionej hipoglikemii;
- alkohol może zwiększać ryzyko wystąpienia hipoglikemii po wysiłku;
- należy zwracać uwagę na zapobieganie odwodnieniu organizmu w warunkach wysokiej temperatury otoczenia;
- należy pamiętać o ryzyku uszkodzenia stóp podczas wysiłku (zwłaszcza przy współistniejącej neuropatii obwodowej i obniżeniu progu czucia bólu), pielęgnacji stóp i wygodnym obuwiu.
Intensywność wysiłku fizycznego określa lekarz na podstawie pełnego obrazu klinicznego. Najbardziej odpowiednią formą wysiłku w grupie chorych na cukrzycę typu 2 w podeszłym wieku i/lub z nadwagą jest szybki (do zadyszki) spacer, 3–5 razy w tygodniu (ok. 150 minut tygodniowo).
W utrzymaniu motywacji pomaga planowanie oraz podsumowywanie aktywności fizycznej.
Ułatwi to dzienniczek aktywności, w którym można zanotować:
- swój cel oraz plan na każdy dzień
- poziom glikemii przed i po treningu
- pomiary ciała
- rodzaj oraz czas trwania aktywności fizycznej
- codzienny jadłospis
- ilość wypitej wody
- notatki oraz podsumowanie
Pamiętaj, że każdy rodzaj oraz czas trwania aktywności fizycznej należy skonsultować z lekarzem.